Spring naar inhoud

9. Cultuur en sport democratiseren

Cultuur lijkt dikwijls een ver-van-mijn-bedshow, waar enkel een bepaalde elite in geïnteresseerd is. Iedereen kent ondertussen wel de stralende ‘A’ als het nieuwe logo van onze stad. Niet alleen kun je er in Antwerpen zelf nergens aan ontsnappen, ze wordt ook nog eens gebruikt om bijvoorbeeld op de openbare televisie reclame te maken om in Antwerpen te komen wonen. In dergelijke spotjes wordt een idyllisch beeld naar voor gebracht alsof Antwerpen een stad van melk en honing is. Zijn de mensen die dit soort zaken verzinnen gewoon blind voor de sociale realiteit in deze stad of is er meer aan de hand?

Wie bij het zien van deze spotjes even nadenkt over de eigen concrete leefsituatie kan daarbij wel eens een zure smaak in de mond krijgen. De modale Antwerpenaar maakt zich zorgen om zijn job en zijn toekomst en kijkt gefrustreerd toe hoe Antwerpen wordt voorgesteld als een paradijs waar iedereen in een loft woont, terwijl hij/zij zelf geconfronteerd wordt met stijgende huur- en koopprijzen terwijl de woonkwaliteit voor een gemiddeld huis op de privémarkt en/of een sociale woning erop achteruit gaat. Het zal de dames en heren van ons stadsbestuur worst wezen: de illusie moet verdergezet worden en de sociale noden die in Antwerpen bestaan moeten te allen tijde verborgen en ontkend worden. Het toont aan in hoeverre de Scheldestad steeds meer als een bedrijf gerund wordt in plaats van als een leefgemeenschap.

Deze retoriek beheerst zowat elk evenement dat de stad organiseert. De toegangsprijzen sluiten een belangrijk deel van de Antwerpse bevolking bij voorbaat al uit. Dat is helemaal niet erg: zo wordt het droombeeld van Antwerpen enkel maar verder in de verf gezet. In onze stad geen ‘marginalen’, geen mensen die het moeilijk hebben: enkel beter gegoede tweeverdieners zijn welkom. Hetzelfde beleid dat gevoerd wordt inzake huisvesting en andere domeinen wordt door de reclamejongens en –meisjes van het Schoon Verdiep nog verder geaccentueerd doorheen zulke campagnes.

Ook ons straatbeeld wordt in de uitverkoop gezet. Steeds minder kijken we er nog van op dat er weer een overdreven gigantisch reclamepaneel voor Ticket Restaurant-maaltijdcheques plots de hele Groenplaats ontsiert. Niet alleen voert het huidige stadsbestuur een geromantiseerde reclamecampagne over de stad, die stad moet bovendien zelf ook nog eens herleid worden tot één groot reclamepaneel.

Rood! staat voor een andere politiek, een politiek waarin de stad als een leefgemeenschap bestuurd wordt, met haar eigen sociale noden en problemen en niet als een winstgevend bedrijf. De meerderheid van de bevolking heeft er lak aan dat Antwerpen wordt voorgesteld als een paradijs terwijl de leefomstandigheden er dagelijks op achteruitgaan.

Vele culturele beslissingen uit het verleden lijken dan ook eerder afgestemd te zijn op de elites, eerder dan op de meerderheid van de bevolking. Tegenover het elitisme van de binnenstad staat de evenredige verloedering, verschraling en verwaarlozing van de periferie. Deurne, Merksem, Linkeroever en andere districten verliezen status en kwaliteit van leven.

Rood! stelt voor:

  • Een einde aan de ‘Antwerpse’ stadsreclamecultuur. Leg de focus op het vervullen van de sociale noden in onze stad, niet op prestigeprojecten en reclamecampagnes! Stop de uitverkoop van ons straatbeeld! Laat de stad in haar waarde en stel paal en perk aan de ongebreidelde wildgroei van reclamepanelen! Organiseer evenementen die de Antwerpenaars bij het sociale leven betrekken! Geen ‘Jongerenhoofdstad van Europa’ met inkomprijzen die Antwerpse jongeren niet kunnen betalen, maar toegankelijke en betaalbare recreatiemogelijkheden;
  • Oprichting van wijkgebonden dienstencentra met geïntegreerd aanbod van sport, cultuur, artistieke opleidingen of cursussen, recreatie en volksontwikkeling;
  • Veel meer investeren in sportinfrastructuur in de buurten, eerder dan in elitaire en top-sport (25 miljoen voor een stadion);
  • Sportinfrastructuur moet meer beschikbaar gesteld worden aan de individuele gebruiker en niet overwegend aan sportclubs;
  • Het recht vrijwaren van iedereen om – in deze interculturele samenleving – zijn of haar culturele eigenheid te beleven;
  • Het herinvoeren van eenvoudige inschrijving van de openbare bibliotheek (afschaffing van het lidgeld);
  • Heropening van de 7 gesloten wijkbibliotheken;
  • Uitbreidingsactiviteiten (internet, poppenspel, lezingen,…) in de wijkbibliotheken, in samenwerking met de buurt;
  • De collectie van het MAS te heroriënteren naar een aanbod waarin de nadruk ligt op het belang van de rol van de werkende bevolking in de geschiedenis van Antwerpen; het 2-sterrenrestaurant in het MAS vervangen door een gewone cafetaria, zoals oorspronkelijk gewenst door de architect;
  • De ombouw van de Stadsfeestzaal tot stedelijke feestzaal voor scholen en verenigingen in plaats van een zoveelste winkelcentrum; de dringende restauratie van het Handelscentrum;
  • Heropening van het Etnografisch Museum en het Volkskundemuseum;
  • Oprichting van kunstenaarshuizen en communicatiecentra, met ateliers en ontmoetingsplaats voor kunstenaars;
  • Organisatie van een jaarlijks kunstenfestival in de meest brede zin van het woord (theater, film, beeldende kunst,…), opgebouwd vanuit de zelforganisatie in de wijken;
  • Verruiming van het aanbod cultuur voor iedereen (gratis toegang tot musea, bibliotheken, enz), alsook gratis culturele dienstverlening inzake materiaal, lokalen en faciliteiten;
  • Respect en tolerantie bevorderen voor ieders culturele eigenheid;
  • De activiteit van kunstenaars erkennen als nuttige, maatschappelijk waardevolle arbeid door hen zo nodig het leefloon toe te staan;
  • Het stedelijk kunstenonderwijs verder uitbouwen en de drempel ervan verlagen door het schrappen van het inschrijvingsgeld;
  • De achterstelling van vrouwelijke kunstenaars bestrijden;
  • Het stedelijk kunstpatrimonium vrijwaren van privatisering en uitverkoop.

Ga terug naar de inhoudstafel

4 reacties leave one →
  1. sam permalink
    maandag 11 juni 2012 15:58

    “Deze retoriek beheerst zowat elk evenement dat de stad organiseert. De toegangsprijzen sluiten een belangrijk deel van de Antwerpse bevolking bij voorbaat al uit.”

    Kunnen jullie een paar voorbeelden geven van evenementen georganiseerd door de stad met ondemocratische toegangsprijzen?

    En er waren bij mijn weten toch zeker evenveel gratis evenementen bij Antwerpen Europese jongerenhoofdstad? (ik denk zelfs het merendeel). Er zijn heel wat initiatieven om cultuur democratisch/gratis te maken, kijk maar eens op http://www.gratisinantwerpen.be
    Ik ben overigens van mening dat in plaats van het initiatief van de stad te laten komen, er meer mogelijkheden moeten zijn voor jeugdcentra/cultuurcentra/individuen om zelf met initiatieven naar voren te komen. Ik denk dat er dus eerder meer geïnvesteerd mag worden in infrastructuur voor jeugdcentra en jeugdhuizen, die met hun vrijwilligerswerking wel zullen zorgen voor (democratische) cultuur en uitgaansmogelijkheden. Wat in zeker mate wel gebeurt in Antwerpen (zeker als je dit vergelijkt met andere landen, waar cultuur bijna volkomen in de profit-sector thuishoort).

    • Redactie Rood! Antwerpen permalink*
      maandag 11 juni 2012 17:16

      Er zijn heel wat evenementen of infrastructuur die door stad en overheid rechtstreeks en onrechtstreeks gesponsord worden (bvb. het Sportpaleis) zonder dat de prijzen van de evenementen daardoor democratischer worden. Maar je hebt zeker gelijk dat er meer ruimte moet zijn voor initiatief van onderuit. Met slechts één jeugdhuis per 12.000 Antwerpse jongeren scoort onze stad op dat vlak bijzonder slecht.

      • sam permalink
        zaterdag 16 juni 2012 17:25

        Dat is waar, vaak zijn die prijzen van grotere events niet echt democratisch te noemen. Anderzijds zijn er bij zulke events enorme uitgaven (PA bedrijf + technici, tappers, security, promo, artiesten, sabam, hotels, catering, …) en zit je altijd met een risico dat je niet genoeg volk trekt.
        Maar langs de andere kant moet toch wel gezegd worden dat er ook door de stad gesponserde events zijn die wel zeer democratisch zijn. Ik denk maar aan de zomer van antwerpen, jeugdcentra, cultuurcentra, antwerpen europese jongerenhoofdstad, … En de provincie antwerpen telt volgens de website van formaat anders ook het meeste aantal jeugdhuizen in vergelijking met de andere provincies. Zeker als je dit vergelijkt met andere landen hebben wij het op dat vlak zo slecht nog niet. Maar meer infrastructuur voor jeugdcentra en jeugdhuizen (zeker qua isolatie etc. met de nieuwe geluidsnormen) is zeker welkom.
        Trouwens, het zijn de organisaties zelf toch die de prijzen betalen en niet het stadsbestuur?

    • maandag 11 juni 2012 19:44

      Dag Sam,

      Wat je zegt klopt voor een deel. Het is niet zo dat er helemaal niets georganiseerd wordt in Antwerpen of dat elk evenement, zonder uitzondering, heel duur is. Maar de vraag is wel: in hoeverre bestaat er een jeugdbeleid dat de groeiende groep jongeren die uit de boot valt probeert te betrekken, en welke beslissingen zal het huidig stadsbestuur maken in functie van de besparingen die ons te wachten staan? Joke Schauvliege geeft op een ander niveau al aan wat de trend zal zijn; in de Antwerpse gemeenteraad hebben we niet meteen politici van een compleet ander slag ofzo.

      Concrete voorbeelden van mensen die uit de boot vallen zijn in Antwerpen, denk ik, jammer genoeg niet zo moeilijk te vinden. De jongerenwerkloosheid in Antwerpen is immers torenhoog, met bijna 25% dubbel zo hoog als het gemiddelde in Vlaanderen. 25%, dat betekent 1 op de 4 jongeren, is vandaag werkloos. Als je daar alle studenten en scholieren vanaf trekt (die uiteraard niet vertegenwoordigd zijn in de werkloosheidscijfers) zit je, ook relatief bekeken, met een gigantische groep Antwerpse jongeren die uit de boot vallen. En dat is nu net een van de cruciale elementen in deze discussie: Antwerpen (ik moet eigenlijk zeggen – het Antwerps stadsbestuur) doet zich voor als ‘jongerenhoofdstad van Europa’. Oké, maar wat betekent dat dan? Dat betekende dit jaar dat er evenementen georganiseerd werden naar de zin en naar het budget van een groep jongeren die vandaag in Antwerpen grotendeels ook aan zijn trekken komt qua ontspanningsmogelijkheden. Die er het budget wel voor hebben en hun gading vinden in het aanbod. Maar het zou een vergissing zijn om te denken dat deze groep jongeren in Antwerpen de meerderheid uitmaakt. Ik ben ervan overtuigd dat Antwerp Youth Capital op dat vlak een gemiste kans was. Het gaf de stad de gelegenheid om te tonen dat ze ook effectief iets voor jongeren doet en jongeren met moeilijkheden een uitweg probeert aan te bieden, onder andere door hen te betrekken, door, juist zoals je zegt, het van onderuit te laten komen. Maar het ging helemaal de andere kant op, gewoon verder feestjes organiseren zoals er al heel veel zijn in Antwerpen waar je deze jongeren niet mee kunt bereiken.

      Dus de discussie is mijns inziens tweeledig. Enerzijds: waarom voert het stadsbestuur geen jeugdbeleid dat kansarme jongeren probeert te betrekken? Want net het tegenovergestelde gebeurt: de jongeren die nu al hard geraakt zijn door de crisis, worden gepest met GAS-boetes en avondklokken. Dat terwijl ze momenteel in een context leven die hun perspectief op werk en een toekomst zeer zwaar beperkt.

      Anderzijds: hoe stellen we ons op tegenover de enorme besparingsgolf die ons nog te wachten staat? Want nu zijn de economisch zwaksten al heel hard geraakt door de crisis, maar het is op dit moment onvermijdelijk dat de iets minder zwakken zullen volgen. En dat zijn de jongeren die vandaag wel hun gading vinden in het feestaanbod, o.m. ook omdat er nog subsidies zijn voor feestjes en jeugdhuizen. Maar het is echt een illusie om te denken dat die subsidies de gigantische besparingsoperaties die ons te wachten staan zullen overleven.

      Conclusie: dit is geen beleid dat een stadsbestuur dat werkelijk de belangen van de Antwerpse jongeren in het hart draagt. Wat er wel (nog) te doen is in Antwerpen en hoeveel het precies kost is eigenlijk niet de kern van de discussie. De kern van de discussie is dat een groeiende groep jongeren achtergelaten wordt en dat er niets rond gebeurt.

Plaats een reactie